Microsoft Web TV Çözümleri (3. Kısım)

IIS Medya servisleri

Windows Server 2008 ve Silverlight ile tamamen web tabanli yeni bir Web Tv çözümü dogdu. Çözüm tamamen IIS tabanli oldugundan IIS Medya servisleri adini aldi. Yayin yapilan teknoloji de Smooth Streaming olarak adlandirildi. Bu teknoloji silverlight istemcisinin http içerisinden gelecek yayin açiklamasini alarak hangi çözünürükte yayinlar oldugunu anlamasiyla baslar. Istemci, sonrasinda kendisine uygun buldugu bant genisligiyle ilk 2 saniyelik içerigi indirir ve göstermeye baslar. Bu arada istegin gelis hizi, üstünde çalistigi bilgisayarin CPU kullanimi gibi parametreleri degerlendirerek bir sonraki paketin ne kadar bant genisligi kullanmasi gerektigine karar verir ve gerçek zamanli olarak yayinin kalitesini kullaniciya en uygun deneyimi yasatacak sekilde ayarlar. Buna adaptif yayin teknolojisi denir. Ag üzerinden bakildiginda istemci web sayfasina erisiyormus gibi gözükür. Oysa Silverlight arayüzü üzerinden gelismis özelliklerle yayin izlemek mümkündür. Bu özelliklerin basinda yayin akisini kontrol yer alir. Sunucu üzerinde ayarlandigi durumda istemci gerçek zamanli yayindan kopup daha önceki zamana ait bir noktadan yayini almaya devam edebilir. Bu islem sadece 2 saniyelik yayin paketi gerektirdiginden Windows Media Services tarafinda görülen yayin duraksamalari görülmez. Istemci istediginde gerçek zamanli yayinin oldugu noktaya dönebilir. Bunun yaninda yayini hizli ya da yavas izleme özelligi sunucunun aktaracagi içerigin içinden anahtar kareleri çekerek göndermesiyle saglanir. Ayrica istenen her görüntü paketinin yaninda ses paketi de istendiginden IIS medya servisleriyle birden fazla sesi izlemek mümkündür ve ayni sekilde birden fazla altyazi da kullanilabilir.

Genellikle http içerigi http proxy sunucularindan olusan CDN (Content Delivery Network) üzerinden müsterilere sunulur. Böylece içerik saglayici kendisine gelen yogun istek taleplerini CDN üzerindeki http proxy sunucularindan geçirerek kendisine gelmeden karsilanmasini saglar. Microsoft’un CDN olusturmak için yine IIS’in bir parçasi olan ARR (Advanced Request Routing) teknolojisi kullanilabilir. Bu alt bilesen ile gelen istekler belirli kurallar çerçevesinde ön belleklenebilir ve yönlendirilebilir. Yönlendirme islemi için arka plandaki sunuculara saglik kontrolü ya da yük dengeleme yapilabilir. Bu sistem üzerinden hem gerçek zamanli yayin yapilabildigi gibi hem de önceden kaydedilmis içerigin aktarilmasi mümkündür. Bu yönüyle her iki ihtiyaca da cevap veriyor olmasi yatirim maliyetini düsürür. Sistem yönetimi Microsoft’un sagladigi platform özellikleriyle (Powershell, Event forwarding) saglanabildigi gibi daha gelismis ihtiyaçlar için System Center Operations Manager kullanilabilir.

Yayinin ya da içerigin kriptolanmasi için WinDRM’in gelismis hali olan Playready DRM kullanilir. Bu sayede hem daha üst düzey kriptolojik fonkisyonlar kullanilir hem de daha esnek içerik koruma politikalari belirlenebilir. Silverlight istemci yayini ilk indirmeye basladiginda Playready DRM’i algilayarak DRM sertifika sunucusuna baglanir, gerekli yayin haklari ve sertifikayi indirerek yayini çözer.

IIS medya servislerinin sagladigi zengin yayinlama formati Smooth Streaming daha önceki sürümlerden farklidir. Içerik olarak daha öncekilerden farkli olarak hem VC-1 hem de H.264 kullanilabilir. Ancak yayinin kullanicilara eristirilebilmesi için Smooth Streaming yayin formatina çevrilmesi gereklidir. Diger formatlardaki içerigin gerekli yayin ya da içerik formatina çevirilmesi için Microsoft Expression Encoder ürünü kullanilabilir. Bu ürün ile hem VC-1 içerik hem de H.264 içerigi kodlanabilir. Gerçek Zamanli içerik için bu ürünün yaninda donanim tabanli encoder cihazlari da kullanilabilir. Bu cihazlar uzun süreli yayin yapilacagi zaman sagladiklari yüksek erisilebilirlik özellikleriyle öne çikarlar.

IIS medya servisleri Windows sürümlerinden bagimsiz olarak gelistirilmeye devam etmektedir. Çikacak yeni sürümüyle beraber mobil cihazlara da ayni platform üzerinden yayin sunabilmenin yani sira, 3 boyutlu yayinlar ve IP TV altyapisi gibi pek çok yeniligi de beraberinde getirecektir.

IIS medya servisleri, Windows Server 2008 ve R2 üstüne yüklenebilen opsiyonel parçalar olup Internet’ten download edilebilir. Yeni bir teknoloji olmasina ragmen Smooth Streaming hem kalite hem getirdigi kolayliklar açisindan çok önemli yenilikler getirmektedir ve gelecegin yayin standartlari arasinda simdiden yerini almistir.